mpscfirst-Smart Knowledge for All Competitive Exams

​​        🌎 सिंधू पाणी वाटप करार 🌎   👉 सिंधू पाणी वाटप करार १९ सप्टेंबर १९६० रोजी भारताचे पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरू आणि पाकिस्तान अध्यक्ष अय्युब खान यांच्यात झाले.   👉 या करारामध्ये जागतिक बँक मध्यस्थी केली आहे.  👉या करारात बियास , रावी , सतलज , सिंधू , चिनाब , झेलम   नद्या समाविष्ट आहेत. 👉 बियास , रावी , सतलज या ३ नद्यांचे पाणी  या ८०% पाणी भारताला आणि २० % पाणी पाकिस्तानला अशी तरतूद केलेली आहे. 👉तसेच सिंधू , झेलम , चिनाब या ३ नद्यांचे ८०% पाणी पाकिस्तानला आणि २० % पाणी भारताला अशी तरतूद केलेली आहे.

    🎯 महाराष्ट्राची मानचिन्हे 🎯  👉 महाराष्ट्राची राजधानी - मुंबई  👉 उपराजधानी - नागपूर  👉 राज्य भाषा - मराठी  👉 राज्य फळ - आंबा  👉 राज्य प्राणी - शेकरू  👉 राज्य फूल - मोठा बोंडारा  👉 राज्य पक्षी - हारावत

        🎯 महाराष्ट्रला असलेल्या नैसर्गिक सीमा 🎯        💥 पूर्वेस : चिरोळी टेकड्या व भामरागड डोंगर.        💥 पश्चिमेस : अरबी समुद्र.        💥 दक्षिणेस : हिरण्यकेशी नदी व कोकणातील तेरेखोल नदी.        💥 उत्तरेस : सातपुडा पर्वतरांगा व त्याचा पूर्वेस गाविलगड टेकड्या.         💥वायव्येस : सातमाळा डोंगररांगा, गाळणा टेकड्या व सातपुडा पर्वतातील अक्राणी टेकड्या.         💥 ईशान्येस : दरेकासा टेकड्या.

           💥 “जागतिक पर्यटन दिन ” 💥    👉 संयुक्त राष्ट्राच्या जागतिक पर्यटन संस्थे (UNWTO)ची स्थापना १९७० मध्ये  २७ सप्टेंबर दिवशी झाली . म्हणून १९८० पासून जागतिक पर्यटन दिन (World Tourism Day) याच दिवशी साजरा करण्यास सुरवात झाली आहे.   👉  विषय:- पर्यटन आणि नोकऱ्या: सर्वांसाठी चांगले भविष्य    👉 ही संस्था वर्षभर जगभरातील सर्व देशांनी त्यासाठी वेगवेगळे कार्यक्रम, योजना, सुविधा यांचे नियोजन केले.

  🎯 भारतातील महारत्न, नवरत्न, मिनीरत्न कंपन्या 🎯   👉 भारतीय उद्योगांना अर्जुनसेन गुप्ता समिती शिफारसीवरून नवरत्न आणि मिनीरत्न दर्जा देण्यास सुरुवात १९९७ साली सुरू झाली.   👉 उद्योगांना महारत्न देण्यास सुरुवात १९ मे २०१० पासून सुरू झाली.   👉 या सर्व कंपन्याची संख्या खालील प्रमाणे:-       💥 महारत्न :- ०८       💥 नवरत्न उद्योग - 16       💥 मिनीरत्न १ - ६१       💥 मिनीरत्न २ - १२

    🎯 महाराष्ट्रातील खनिज संपत्ती 🎯   👉 दगडी कोळसा - सावनेर, कामठी, उमरेड (नागपूर), वणी(यवतमाळ), गुग्गुस, बल्लारपूर (चंद्रपूर)   👉 बॉक्साईट - कोल्हापूर, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग.   👉 मॅगनिज - सावनेर (नागपूर), तुमसर (भंडारा), सावंतवाडी (सिंधुदुर्ग)   👉 तांबे - चंद्रपूर, नागपूर   👉  शिसे व जस्त - नागपूर   👉  कायनाईट - देहुगाव (भंडारा)   👉 क्रोमाईट - भंडारा, गोंदिया, सिंधुदुर्ग   👉 डोलोमाईट - रत्नागिरी, यवतमाळ   👉 चुनखडी - यवतमाळ

 🎯 महाराष्ट्रातील प्रमुख लघुउद्योग 🎯      लघुउद्योग 👉 ठिकाण      💥 हिमरुशाली - औरंगाबाद      💥 पितांबरी व पैठण्या - येवले (नाशिक)      💥 चादरी - सोलापूर      💥  हातमाग साडय़ा व लुगडी- उचलकरंजी      💥 सुती व रेशमी कापड - नागपूर, अहमदनगर      💥 लाकडाची खेळणी - सावंतवाडी

    ⚽ महाराष्ट्रातील जिल्ह्याला सीमा करणारे राज्य ⚽  👉 गुजरात : पालघर, नाशिक, नंदुरबार, धुळे  👉 दादर नगर हवेली : ठाणे, नाशिक 👉 मध्ये प्रदेश : नंदुरबार, धुले, जळगाव, बुलढाणा, अमरावती, नागपुर, भंडारा, गोंदिया 👉 छत्तीसगड : गोंदिया, गडचिरोली 👉  तेलंगणा: गडचिरोली, चंद्रपुर, यवतमाळ, नांदेड  👉 गोवा : सिंधुदुर्ग                

🌎  महाराष्ट्राला असलेल्या राजकीय सीमा (border) 🌎      👉 पूर्वेस : छत्तीसगड.      👉 दक्षिणेस : कर्नाटक व गोवा.      👉 उत्तरेस : मध्यप्रदेश.      👉 वायव्येस : गुजरात व दादरा नगर हवेली       👉 आग्नेयेस : तेलंगणा.

             🎯 किंमत निर्देशांक 🎯  👉 भारतात महागाईचे मोजमाप करण्यासाठी सर्वसाधारणपणे घाऊक किंमत निर्देशांक (RPI) आणि ग्राहक किंमत निर्देशांक (CPI) असे दोन निर्देशांक वापरले जातात.  👉 घाऊक किंमत निर्देशांक हा घाऊक बाजारपेठेतल्या वस्तूंच्या किंमतीवर किंवा मोठ्या प्रमाणात होणाऱ्या वस्तूंच्या व्यवहारांच्या किंमतीवर आधारित असतो.  👉 तर ग्राहक किंमत निर्देशांक हा ग्राहक खरेदी करीत असलेल्या किंमतीवर किंवा किरकोळ स्वरूपाच्या होणाऱ्या व्यवहार ज्या किंमतीवर होतात, त्या किंमतीवरून निश्चित केला जातो. 

               🍀 परिवेश 🍀  👉 हे पर्यावरण विषयक परवानगीसाठी एक खिडकी सेवा आहे.  👉 PARIVESH :-Pro-Active and Responsive facilitation by Interactive, Virtuous and Environmental Single-window Hub  👉 परिवेश योजनेअंतर्गत वन , पर्यावरण , वन्यजीव इत्यादी विविध परवानगीकरिता एक खिडकी सेवा पुरवली जाणार आहे.

 🎯 महाराष्ट्रातील नदीखोऱ्यांच्या क्षेत्रफळानुसार उतरत्या क्रमाने (चौ.किमी) 🎯      १) गोदावरी - ६९०००      २) भीमा - ४६१८४      ३) वर्धा - ४६१८२      ४) वैनगंगा - ३८०००      ५) तापी - ३१२००     ६) कृष्णा -२८७००

🎯 महाराष्ट्रातील नदीचा लांबीनुसार उतरता क्रम 🎯      १) गोदावरी - ६६८      २) पैनगंगा - ४९५      ३) वर्धा - ४५५      ४) भीमा - ४५१      ५) वैनगंगा - २९५     ६) कृष्णा - २८२     ७) तापी - २०८

  💥💥 राष्ट्रीय पक्ष आणि त्यांची स्थापना वर्ष 💥💥 १) काँग्रेस स्थापना :- २८ डिसेंबर १९८५ २) भारतीय कम्युनिस्ट पक्ष स्थापना:- २६ डिसेंबर १९२५ ३) मार्क्सवादी कम्युनिस्ट पक्ष स्थापना:-७ नोव्हेंबर १९६४ ४)   भारतीय जनता पार्टी (भाजपा) स्थापना :-६ एप्रिल १९८० ५) बहुजन समाज पक्ष स्थापना :- १४ एप्रिल १९८४ ६) तृणमूल काँग्रेस स्थापना:- १ जानेवारी १९९८ ७)  राष्ट्रवादी काँग्रेस, स्थापना:- १० जून १९९९ ८) नॅशनल पीपल्स पार्टीला (एनपीपी) स्थापना:- ६ जानेवारी २०१३

           🎯 बोगीबिल ब्रिज 🎯  👉 देशातील सर्वांत लांब रेल-कम- रोड ब्रिज ब्रम्हपुत्रा नदीवर 4.94 किमी लांबीचा आहे.  👉 हा पाण्याच्या पृष्ठभागापासून 32 मीटर उंचीवर आहे.  👉 स्वीडन आणि डेन्मार्कला जोडणार्‍या ब्रिजच्या धर्तीवर आधारित आहे.  👉 सर्वांत वर तीन लेनचा रस्ता व त्याखाली रेल्वे मार्ग अाहे.   👉 ब्रम्हपुत्रा नदीवरील दूसरा सर्वांत मोठा पूल आहे.

🚋 भारताचे पहिले रेल्वे विद्यापीठ 🚋  👉 नाव :- राष्ट्रीय रेल्वे आणि वाहतूक संस्था (National Rail and Transportation Institute ) 👉 स्थान :- वडोदरा (गुजरात) 👉 स्थापना :- २०१८ 👉 नॅशनल अकॅडेमी ऑफ इंडिया रेल्वे या संस्थेमध्ये हे विद्यापीठ सुरू करण्यात आले आहे. 👉 वाहतूक संबंधी शिक्षण, बहुआयामी संशोधन आणि प्रशिक्षण यासंबंधित देशातील पहिले विद्यापीठ आहे.

    🎯 राष्ट्रीय मागासवर्ग आयोग 🎯  👉 राष्ट्रीय मागासवर्ग आयोगाला घटनात्मक दर्जा देण्यात आला आहे.   👉 हे 102 घटनादुरुस्ती कायदानुसार करण्यात आले आहे. त्यासाठी 123 वे घटनादुरुस्ती विधेयक मांडले होते.   👉 या घटनादुरुस्ती नुसार 3 कलम नव्याने समाविष्ट करण्यात आले आहे. ते पुढील प्रमाणे    💥 कलम 338 (ब) - राष्ट्रीय मागासवर्गीय आयोग स्थापन    💥 कलम 342 (अ) - एखाद्या राज्य किंवा केंद्रशासित प्रदेशासाठी सामाजिक व शैक्षणिक दृष्ट्या मागास घटकांची यादी - राष्ट्रपती राज्याच्या राज्यपालांशी चर्चा करून घोषित करतील.    💥 कलम 366 (26क) - सामाजिक आणि शैक्षणिक मागास प्रवर्ग व्याख्या - कलम 342(अ) अंतर्गत विहित प्रवर्ग अशी करण्यात येईल. 

 🎯 भारतीय राज्यघटनेतील २२ भाग 🎯 💥 भारतीय राज्यघटनेत एकूण २२ भाग आहेत. भाग I (कलम १-४): संघराज्य व त्यांचे राज्य क्षेत्र भाग II (कलम ५-११): नागरिकत्व भाग III (कलम १२-३५): मूलभूत अधिकार भाग IV (कलम ३६-५१): मार्गदर्शक तत्वे भाग IV (A) (कलम ५१A): मूलभूत कर्तव्ये भाग V (कलम ५२-१५१) - केंद्र सरकार (संघराज्य) भाग VI (कलम १५२-२३७) - राज्य सरकार भाग VII (कलम २३८) - अनुसूचित राज्य सूची (ब) भाग VIII (कलम२३९-२४१) - केंद्रशासित प्रदेश क्षेत्र भाग IX (कलम २४२-२४३) - पंचायतराज भाग X (कलम २४४-२४४A) - अनुसूचित जाती व जमाती प्रदेश/क्षेत्र भाग XI (कलम २४५-२६३) - केंद्र - राज्य संबंध भाग XII (कलम २६४-३००A) - महसुल - वित्त भाग XIII (कलम ३०१-३०७) - व्यापार, वाणिज्य आणि आंतरराज्य संबंध भाग XIV (कलम ३०८-३२३) - प्रशासकीय लोकसेवा आयोग भाग XIV (A) (कलम ३२३A, ३२३B) - न्यायाधिकरण भाग XV (कलम ३२४-३२९) - निवडणूक आयोग भाग XVI (कलम ३३०-३४२) - अनुसूचित जाती, जमाती साठी आणि अँग्लो इंडियन्स साठी विशेष सोयी भाग XVII (कलम ३४३-३५१) - कार्यालयीन भाषा भाग XVIII (कलम ३५२-३६०) - आणीबाणी विषयक माहित...

🎯 भारतीय राज्यघटनेतील १२ परिशिष्टे 🎯       I - राज्य व केंद्र शासित प्रदे       II - वेतन आणि मानधन       III - पद ग्रहण शपथा       IV - राज्यसभा जागांचे विवरण       V - भारतातील अनुसूचित जाती आणि जमाती       VI - ईशान्य भारतातील अनुसूचित जाती आणि जमाती       VII - केंद्र आणि राज्य सरकार मधील सूची       VIII - भाषा       IX - कायद्यांचे अंमलीकरण       X - पक्षांतरच्या कारणाहून राजकीय पक्षांच्या किंवा सभागृह सदस्यांना अपात्र घोषित       XI - पंचायत राज (राज्याकडे सोपवायची २९ विषयांची यादी)       XII - नगरपालिका व महानगर पालिका (१८ विषय) 

 🎯 महाराष्ट्रातील महामंडळे व त्यांची स्थापना 🎯 💥 महामंडळ 👉 स्थापना वर्ष 👉 मुख्यालय  १) कृष्णा खोरे विकास महामंडळ 👉 १९९६ 👉 पुणे  २) विदर्भ सिंचन विकास महामंडळ 👉 १९९७ 👉 नागपूर  ३) कोकण सिंचन विकास महामंडळ 👉 १९९७ 👉 ठाणे   ४) तापी सिंचन विकास महामंडळ 👉 1997 👉 जळगाव  ५) गोदावरी - मराठवाडा सिंचन विकास महामंडळ 👉१९९८ 👉 औरंगाबाद

 🌎 जगातील प्रमुख वाळवंटी प्रदेश 🌎  💥 वाळवंटाचे नाव 👉 प्रदेश(खंड) 👉 क्षेत्रफळ (चौ.कि.मी.)  १) सहारा = उत्तर आफ्रिका = ९०,६५,०००  २) ऑस्ट्रेलियन = ऑस्ट्रेलिया = १५,५०,०००  ३) गोबी = मंगोलिया (मध्य आशिया) = १२,९५,०००  ४) कलाहारी = बोस्टवाना (द.प. आफ्रिका) = ५,८२,०००  ५) थर = भारत-पाकिस्तान = ४,५३,०००  ६) काराकुम = रशिया = ३,१०़,०००

       🎯महाराष्ट्रातील नद्यांची माहिती 🎯   👉 पाणी उपलब्धतेनुसार(टी एम सी) (उतरत्या क्रमाने)  १) कृष्णा - ७६९  २) वैनगंगा - ७१९  ३) गोदावरी - ४०४  ४) भीमा - ३०९  ५) तापी - २२९

 🎯 महाराष्ट्रातील पर्वत शिखरे  🎯 शिखराचे नाव    उंची(मीटर)  कळसूबाई         १६४६    साल्हेर              १५६७    महाबळेश्वर         १४३८  हरिश्चंद्रगड         १४२४    सप्तशृंगी            १४१६  तोरणा               १४०४ राजगड             १३७६    रायेश्वर               १३३७ शिंगी                 १२९३    नाणेघाट             १२६४

      🎯 प्रथिनांची साधने 🎯    👉 सोयबींमध्ये प्रथिनांचे प्रमाण - ४३.२% (सर्वाधिक)    👉 डाळींमध्ये प्रथिनांचे प्रमाण - २०-२५%    👉 मांस प्रथिनांचे प्रमाण - १८-२६%    👉 मासे प्रथिनांचे प्रमाण - १५-२३%    👉 अंडी प्रथिनांचे प्रमाण - १३%    👉 दुधामध्ये प्रथिनांचे प्रमाण- ३.२-४.३%

       🎯 भारतातील महारत्न उद्योग 🎯   👉  भारतातील महारत्न उद्योग एकूण ८ आहेत.      १)  भेल (BHEL)      २) कोल इंडिया लिमिटेड      ३) गेल (इंडिया) लिमिटेड      ४) इंडियन ऑइल कॉर्पोरेशन लिमिटेड     ५) एनटीपीसी लिमिटेड     ६) ONGC कॉर्पोरेशन लिमिटेड     ७)  सेल (SAIL)     ८) BPCL

 🎯  फिफाचा वार्षिक पुरस्कार सोहळा २०१९ 🎯   💥 स्थळ - मिलान, इटली   💥 सर्वोत्कृष्ट पुरुष फुटबॉलपटू - लिओनेल मेस्सी (अर्जेंटिना ,बार्सिलोना क्लब)   💥 सर्वोत्कृष्ट महिला फुटबॉलपटू - मेगण रॅपिनो (अमेरिका)   💥 सर्वोत्कृष्ट प्रशिक्षक - जर्गन क्लोप   💥 सर्वोत्कृष्ट महिला प्रशिक्षक -जिल एलिस   💥 सर्वोत्कृष्ट गोलकीपर - ऍलिसन बेकर  👉 आंतरराष्ट्रीय फुटबॉल महासंघ (FIFA)        स्थापना वर्ष: सन 1904;        मुख्यालय: झ्यूरिच (स्वित्झर्लंड).

 🎯 संयुक्त राष्ट्रसंघ सुरक्षा परिषद (UNSC) 🎯       👉 स्थापना वर्ष: सन १९४५;      👉 मुख्यालय: न्यूयॉर्क, अमेरिका.      👉 सदस्यांची एकूण संख्या - १५           (५ स्थायी आणि १० अस्थायी).      👉 कायमस्वरूपी (स्थायी) सदस्य – चीन, फ्रान्स,रशिया, ब्रिटन आणि अमेरिका.

🌎 भारतातील अंतर्गत मालवाहतूक 🌎   १) रस्ते मार्ग - ५४%   २) रेल्वे मार्ग - ३३%   ३) पाईपलाईन मार्ग - ०७%   ४) जलमार्ग - ०६%

 🎯 भारतातील अंतर्गत जलवाहतुकील राज्य वाटा 🎯       १) उत्तरप्रदेश -१७%       २) पश्चिम बंगाल -१६%      ३) आंध्रप्रदेश - १४%      ४) आसाम -१३ %      ५) केरळ -११%

🎯 भारतातील पहिला बेट जिल्हा : माजुली बेट 🎯  👉 माजुली बेट असलेल्या जिल्ह्याचा  क्षेत्रफळ ४००  किमी वर्ग आहे.  👉 यापूर्वी माजुली बेट हे आसाम मधील जोरहाट जिल्ह्याचा उपविभाग होता.  👉 एखाद्या बेटाला जिल्ह्याचा दर्जा देण्याची हि भारताच्या इतिहासातील पहिलीच वेळ आहे.  👉 हे बेट ब्रम्हपुत्रा नदीच्या मध्यात तयार झालेले डेल्टा क्षेत्र आहे.  👉 हे नदीच्या मध्यात तयार झालेले जगातील सर्वात मोठे डेल्टा क्षेत्र आहे.  👉 माजुली बेट जैवविविधतेने संपन्न आहे.

🎯 अमिताभ बच्चन यांना दादासाहेब फाळके पुरस्कार   जाहीर 🎯       💥 दादासाहेब फाळके पुरस्कार 2019 💥  👉 पुरस्कार स्वरूप - सुवर्णकमल , शाल , 10 लाख रोख स्वरूपात  💐 अमिताभ बच्चन यांना आजपर्यंत प्राप्त पुरस्कार    १) पद्मविभूषण - २०१५    २) पद्मभूषण - २००१    ३) पद्मश्री - १९८४    ४) सर्वोत्कृष्ट अभिनेता म्हणून राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार 3 वेळा प्राप्त    ५) फ्रान्सचा "नाईट ऑफ द लीजन ऑफ ऑनर"   ६) अफगाणिस्तानचा " ऑर्डर ऑफ अफगाणिस्तान" पुरस्कार   ७) १५ फिल्मफेअर पुरस्कार   ८) ४ वेळा उत्कृष्ट नायक म्हणून राष्ट्रीय पुरस्कार. 

  🎯 प्रमाणित एकके व मापनपद्धती 🎯 १) एकक पद्धती - ब्रिटिश (FPS)    लांबी - फूट    वस्तुमान - पौंड    काळ - सेकंद २) एकक पद्धती - सी.जी.एस (CGS)    लांबी - सेंटीमीटर    वस्तुमान - ग्रॅम    काळ - सेकंद ३) एकक पद्धती - एम.के. एस (MKS)   लांबी - मीटर   वस्तुमान - किलोग्रॅम   काळ - सेकंद ४) एकक पद्धती - आंतरराष्ट्रीय (IS)   लांबी - मीटर   वस्तुमान - किलोग्रॅम   काळ - सेकंद

 🌎 जगभरातील देशांकडे असलेले अण्वस्त्र साठे 🌎       १) रशिया : ६८०० अण्वस्त्र       २) अमेरिका : ६६०० अण्वस्त्र       ३) फ्रान्स : ३०० अण्वस्त्र       ४) चीन : २७० अण्वस्त्र       ५) ब्रिटन : २१५ अण्वस्त्र       ६) पाकिस्तान : १३०-१४० अण्वस्त्र       ७) भारत : १२०-१३० अण्वस्त्र       ८) इस्रायल : ८० अण्वस्त्र       ९) उत्तर कोरिया : १०-२० अण्वस्त्र

 🎯 शिवाजी विद्यापीठाला शैक्षणिक गुणवत्तेसाठी आयएसओ मानांकन 🎯  👉 जागतिक स्तरावर उत्कृष्टतेचा मापदंड निश्चित करणाऱ्या ‘आयएसओ’ या संस्थेकडून  कोल्हापुरातील शिवाजी विद्यापीठाला सर्वंकष शैक्षणिक गुणवत्तेसाठी ‘आयएसओ- ९००१-२०१५’ मानांकनाचं प्रमाणपत्र प्रदान करण्यात आलं आहे.  👉 हे प्रमाणपत्र प्राप्त करणारं शिवाजी विद्यापीठ हे राज्यातलं पहिलं विद्यापीठ ठरलं आहे.  👉 तसेच हे देशातील चौथे विद्यापीठ ठरलं आहे .  👉 शिवाजी विद्यापीठाचे कुलगुरू देवानंद शिंदे आहे. 

       🎯 महाराष्ट्रातील कृषी विद्यापीठ 🎯       💥  कृषी विद्यापीठ 👉 स्थापना    १) महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ, राहुरी (अहमदनगर) - १९६८    २) डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठ, अकोला    - १९६९    ३) वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, परभणी - १९७२    ४) डॉ. बाळासाहेब सावंत कोकण कृषी विद्यापीठ, दापोली (रत्नागिरी)  -  १९७२

🎯 भारतात तैनाती फौज स्वीकारण्याचा राज्यांचा क्रम 🎯       १) हैदराबाद - १७९८       २) म्हैसूर, सुरत , कर्नाटक - १७९९       ३) अवध - १८०१       ४) पेशवे - १८०२       ५) भोसले - १८०३       ६) शिंदे - १८०४

🚀🚀 ISRO ची ‘आदित्य L-1’ ही सूर्य मोहीम  २०२० साली  प्रक्षेपित करणार🚀🚀     👉  या मोहीमेची संकल्‍पना दृष्य उत्‍सर्जन रेखा कोरोनाग्राफ (Visible Emission Line Coronagraph -VLEC) नावाचे मुख्य भार वाहून नेण्याकरिता ४०० किलोग्रॅम वर्गातल्या उपग्रहाच्या रूपात केली गेली आहे.     👉  ही मोहिम L1 (लॅगरेंज बिंदू-1) याच्या आस-पास कोरोना (सुर्याचे प्रभामंडळ) कक्षेत पाठवले जाणार आहे, जे की सूर्याचा अभ्यास करणार आहे.

              🌎 त्रिभुज प्रदेश (Delta)🌎  👉 नदीच्या संचयनकार्याने नदीच्या मुखाशी तयार होणारे एक भूरूप आहे.   👉 नदी जेथे समुद्राला मिळते, त्या भागात समुद्राच्या लाटा नदीप्रवाहाला काहीसा विरोध करतात, त्यामुळे गाळ मोठ्या प्रमाणावर साचत जातो.  👉 मूळ प्रवाहातून अनेक उपप्रवाह बाहेर पडतात व ते स्वतंत्रपणे सागरास मिळतात. अशा स्वतंत्रपणे सागरास मिळणाऱ्या उपप्रवाहास ‘वितरिका’ असे म्हणतात.   👉  दोन वितरिकांमधला भाग हा गाळाने बनलेला असतो. या भूरूपाचा समुद्राकडील भाग रुंद असतो, तर आतील भाग निमुळता बनतो. हा एखाद्या त्रिकोणासारखा दिसतो, म्हणून याला त्रिभुज प्रदेश असे म्हणतात. 

        🎯🎯  महाराष्ट्र राज्यातले मेगा फूड पार्क 🎯🎯  👉 राज्यातले पहिले मेगा फूड पार्क सातारा जिल्ह्यात आहे.  👉 महाराष्ट्रातले दुसरे मेगा फूड पार्क औरंगाबाद जिल्ह्यातल्या पैठण तालुक्यात वाहेगाव आणि धनगांव या गावांमध्ये उभारण्यात आले आहे.  👉 राज्यातल्या तिसऱ्या मेगा फूड  वर्धा जिल्ह्यात उभारण्यात येणार आहे. 

      🎯 वैदिक काळातील नदीचे नाव  🎯  ऋग्वेदातील 👉   आधुनिक   👉  प्रदेश    नाव.                   नाव. १) वितस्ता           झेलम             पंजाब २) पुरुष्णी           रावी                पंजाब ३) असिकनि        चिनाब            पंजाब                                               ४) विपास            बियास           पंजाब ५) शत्रूदी             सतलज          पंजाब ६) इंडस              सिंधू       ...

🎯 महसूल गोळा करण्याच्या इंग्रजांच्या पद्धती 🎯 १) कायमधारा 👉  लॉर्ड कॉर्नवालीस 👉   बंगाल,बिहार,   (१७७३)                                              ओरिसा    २) रयतवारी   👉     थॉमस मन्रो    👉    मद्रास,मुंबई,   (१८१२-२०)                                     मध्य प्रांत   ३) महालवारी 👉   थॉमसन & बर्ड 👉  अवध,पंजाब,आग्रा   (१८२३)                                           सं. प्रांत

🎯 लॉर्ड डलहौसीने खालसा केलेली संस्थाने   🎯       १) सातारा (१८४८)          २) जैतपूर (१८४९)       ३) संभलपुर (१८४९)        ४) भघाट (१८५०)       ५) उदयपूर (१८५२)          ६) झांशी (१८५३)       ७) नागपूर (१८५४)          ८) करौली (१८५५)       ९) अवध (१८५६)

           🎯 मानवी हक्कांचा उगम  🎯 १) मॅग्नाकार्टा (ब्रिटिश) :- १५ जून १२१५              २) पिटीशन ऑफ राइट्स (ब्रिटिश) :- १६२८ ३) बिल ऑफ राइट्स (ब्रिटिश) :-१६८९     ४) मानव व नागरिकांच्या हक्कांचा जाहीरनामा (फ्रान्स) :-१७८९      💥  फ्रान्सने संपूर्ण जगाला स्वातंत्र्य, समता व बंधुतेचा संदेश देण्यात आला. ५) अमेरिकन बिल ऑफ राइट्स :- १७९१ ६) रशियन राज्यक्रांती :- १९१७       💥   रशियन राज्यक्रांतीने सामाजिक, आर्थिक व राजकीय न्यायाचे तत्व दिले. ७) मानवी हक्कांचा जागतिक जाहीरनामा :- १० डिसेंबर १९४८

 🎯 महात्मा गांधी व त्यांना संबोधन दिलेले व्यक्ती 🎯      १) राष्ट्रपिता - नेताजी सुभाषचंद्र बोस      २) बापू - सरोजिनी नायडू      ३) महात्मा - रवींद्रनाथ टागोर व श्रद्धानंद स्वामी      ४) मलंग बाबा - खान अब्दुल गफार खान

           🚀🚀 आझाद हिंद फौज   🚀🚀     🎯 निशान- तिरंगी ध्वज     🎯 घोषवाक्य- चलो दिल्ली     🎯 अभिवादनाचे शब्द- जय हिंद     🎯 समर गीत- कदम कदम बढाये जा     🎯  नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांनी भारतीयांना आव्हान - तुम मुझे खून दो मैं तुम्हे आझादी दूंगा .     🎯 1943 च्या अखेरीस अंदमान व निकोबार बेटे जिंकून नेताजींनी त्यांचे अनुक्रमे "शहीद" व "स्वराज्य" असे नामकरण केले.     🎯 यावर्षी आझाद हिंद सरकारच्या स्थापनेला 75 वर्षे पूर्ण झाली आहे.

   🎯🎯 जीनाचे चौदा मुद्दे 🎯🎯 👉 नेहरू रिपोर्ट हा मुस्लिम लीगला मान्य नसल्यामुळे जीनांने मुस्लिम लीगच्या दृष्टीकोनातून पुढील १४ मुद्दे प्रसिद्ध केले ते पुढीलप्रमाणे आहेत.  👉 जीना यांचे चौदा मुद्दे 👇👇     १) हिंदी राज्यघटना संघात्मक ठेवून प्रांताकडे शेषाधिकार असावे.     २) देशातील सर्व घटक राज्यांना सारखेच स्वतंत्र प्राप्त व्हावे.     ३) सर्व कायदेमंडळात अल्पसंख्याकांना योग्य व परिणाम कारक प्रतिनिधित्व मिळावे.      ४) केंद्रीय कायदे मंडळात एकूण सभासदांच्या १३ प्रतिनिधी मुस्लिम असावे.      ५) स्वतंत्र मतदार संघ अस्तित्वात राहतील एखाद्या समाजाला स्वतंत्र मतदार संघाचा त्याग करायचा असेल तर करता येईल.      ६) बंगाल पंजाब वायव्य सरहद्द प्रदेशाची पुनर्रचना करीत असताना मुस्लिम मताधिक्य कमी येणार नाही याची काळजी घ्यावी.        ७) मुंबई प्रदेशापासून सिंध प्रदेश वेगळा करावा.        ८) सर्व समाजाला आपल्या धर्माचे आचरण करण्यास प्रचार आणि धार्मिक ...

                    💥💥 पंचशील तत्वे 💥💥   👉 पंडित नेहरुंनी पंचशील तत्वाचे पावित्र्य ओळखून त्यास देशाच्या अलिप्तवादाची धोरणात स्थान देण्याचे ठरविले .   👉 २९ एप्रिल १९५४ मध्ये तिबेटच्या स्वायत्ततेसंबंधी भारत व चीन यांच्यात झालेया करारामध्ये आधूनिक पंचशील तत्वांचा समावेश करण्यात आला.  👉 ती तत्वे पुढीलप्रमाणे      १) कोणत्याही कारणास्तव परराष्ट्रावर आक्रमण न करणे      २) एकमेंकाच्या अंतर्गत कारभारात हस्तक्षेप न करणे      ३) परस्परांना हितावह होईल असा समानतेचा व्यवहार करणे.       ४) शांततामय सहजीवनाचा अंगीकार करणे.       ५) परस्परांना सार्वभैामत्वाचा व प्रादेशिक एकात्मतेचा आदर करणे.

  🎯🎯  परामर्श योजना  🎯 🎯   👉  विद्यापीठ अनुदान आयोगाने (UGC) राष्ट्रीय मूल्यांकन व मान्यता परिषद (NAAC) कडून मान्यता मिळविण्यात मदत करण्यासाठी भारतीय विद्यापीठे आणि महाविद्यालयांच्या मार्गदर्शनासाठी ही योजना सुरू केली आहे. 

 🎯🎯  ARPIT कार्यक्रम   🎯🎯  👉  मानव संसाधन विकास मंत्रालयाने हा कार्यक्रम सुरू केला.  👉 ARPIT हा एक 40 तासांचा मॉड्यूल असून तो 20 तासांचा व्हिडिओ सामग्री अतिशय लवचिक स्वरूपात असतो आणि स्वतःच्या वेगाने आणि वेळेवर करता येतो.  👉 अभ्यासक्रमात शैक्षणिक प्रगतीचा भाग म्हणून हे अंगभूत मूल्यांकन अभ्यास आणि उपक्रम आहे.   👉 याचे मूल्यांकन एकतर ऑनलाइन किंवा लिखित परीक्षा असू शकतात.   👉  ARPIT   म्हणजे  Annual Refresher Programme in Teaching. 

 🎯🎯 जगातील सर्वात उंच १० शिखरे 🎯🎯     १) माउंट एव्हरेस्ट (नेपाळ) :- ८८४८ मीटर     २) माउंट के २ (POK) :- ८६११ मीटर     ३) कांचनगंगा (भारत ) :- ८५८६ मीटर     ४) ल्होत्से (नेपाळ) :- ८५१६ मीटर     ५) मकालू (नेपाळ) :- ८४६३ मीटर     ६) चो ओयू (नेपाळ) :- ८२०१ मीटर      ७) धौलागिरी (नेपाळ) :- ८१६७ मीटर      ८) मानसलू (पश्चिम नेपाळ) :- ८१६३ मीटर       ९) नंगा पर्वत (POK) :- ८१२५ मीटर      १०) अन्नपूर्णा (नेपाळ) :- ८०९१ मीटर . 

  🎯🎯 भारताचे राष्ट्रीय माहिती 🎯🎯    👉 भारताचे राष्ट्रगीत : जन-गण-मन    👉 राष्ट्रीय गीत : वंदेमातरम    👉 राष्ट्रध्वज : तिरंगी झेंडा    👉 राष्ट्रीय फळ : आंबा    👉 राष्ट्रीय फूल : कमळ    👉 भारताचा राष्ट्रीय पक्षी : मोर    👉 भारताचा राष्ट्रीय प्राणी : वाघ

  🎯🎯 भारत : थोडक्यात महत्त्वाचे माहिती 🎯🎯  👉 भारताचे राष्ट्रगीत : जन-गण-मन  👉 राष्ट्रीय गीत : वंदेमातरम  👉 भारताचे ध्येय वाक्य : सत्य मेव जयते  👉 भारताचा राष्ट्रध्वज : तिरंगी झेंडा  👉 ‘जन-गण-मन’ या राष्ट्रगीताचे कवि : रविंद्रनाथ टागोर.  👉 राष्ट्रीय गीत ‘वंदेमातरम’ चे कवी : बंकीमचंद्र चटर्जी.

🎯🎯 भारत :  प्राकृतिक 🎯🎯  👉 भारताचे क्षेत्रफळ : 32,87,263 चौ.कि.मी.  👉 भारताची लांबी (दक्षिण-उत्तर) : 3,214 कि.मी.  👉 भारताची रुंदी (पूर्व-पश्चिम) : 2,933 कि.मी.  👉 भारताच्या भू-सीमा : 15,200 कि.मी.  👉 भारताला सीमा लागून असणारे एकूण देश : सात  👉 भारताची लोकसंख्या सन 2011 च्या जनगणनेनुसार : 121,01,93,422  👉 भारताचा साक्षरता दर सन 2011 च्या जनगणनेनुसार : 74.04%  👉 भारताची घनता सन 2011 च्या जनगणनेनुसार : 382 प्रति चौ.किमी.  👉 भारतास लाभलेला समुद्रकिनारा : 7,517 कि.मी.  👉 भारतात एकूण घटक राज्ये : 28 ( J&K विघटनानंतर)  👉 भारतात एकूण केंद्रशासित प्रदेश : 9

 🎯 महाराष्ट्रातील विधानसभा निवडणुका जाहीर 🎯   👉 आजपासून आदर्श आचारसंहिता लागू .  👉 मतदान  :-  21 ऑक्टोबर 2019  👉 मत मोजणी  :- 24 ऑक्टोबर 2019  👉 उमेदवारी अर्ज  :- 27 सप्टेंबर 2019 पासून सुरू.  👉 उमेदवारी अर्ज दाखल :- 4 ऑक्टोबर 2019 पर्यंत  👉 उमेदवारी अर्ज तपासणी  :- 5 ऑक्टोबर 2019 पर्यंत   👉 अर्ज मागे घेणे  :- 7 ऑक्टोबर 2019.  👉 महाराष्ट्र राज्यात 8 कोटी 94 लाख मतदार.  👉 महाराष्ट्र विधानसभा कार्यकाळ 9 नोव्हेंबर पर्यंत आहे.  👉 उमेदवारांना 28 लाख रुपये पर्यंत खर्च करता येणार.

     🎯🎯  जडत्‍व (Inertia) 🎯🎯   👉 एखादी वस्‍तू आहे त्‍या गतीच्‍या स्थितीत राहण्‍याच्‍या प्रवृत्‍तीला त्‍याचे जडत्‍व असे म्‍हणतात.   👉 म्हणून  एखादी बाहेरून बल प्रयुक्‍त न केल्यास स्थिर स्थितीतील  वस्‍तू स्थिर राहते व गतिमान स्थितीतील वस्‍तू  गतिमान स्थितीत राहते .   👉  उदाहरणार्थ :- बस अचानक सुरू झाल्यास प्रवासी मागच्या दिशेने फेकले जातात.

    🎯🎯 संयुजा (Valency)  🎯🎯   👉 संयुजा म्हणजे एका अणूने तयार केलेल्या रासायनिक बंधांची संख्या होय .  👉 जर मूलद्रव्यात संयुजा इलेक्ट्रॉन संख्या चार किंवा त्यापेक्षा कमी असते त्या मूलद्रव्याची संयुजा त्यातील संयुजा इलेक्ट्रॉन संख्येएवढी असते .   👉 याउलट ज्या मूलद्रव्यात चार किंवा त्याहून अधिक इलेक्ट्रॉन असतात तेव्हा अष्टक पूर्ण होण्यासाठी जितके इलेक्ट्रॉन कमी असतात. ती उणीवेची संख्या म्हणजे त्या मूलद्रव्याची संयुजा असते.

   🎯 ऊर्जा   🎯  👉 पदार्थात असलेली कार्य करण्याची क्षमता म्हणजेच त्या पदार्थाची ऊर्जा होय.  👉 कार्य आणि ऊर्जेची एककेसारखीच आहेत.  👉 SI पद्धतीत एकक ज्यूल व CGS पद्धतीतील एकक अर्ग (erg) आहे. 🎯  ऊर्जा विविध रूपे  🎯 ऊर्जा विविध रूपात आढळते , ते पुढीलप्रमाणे :-      👉 यांत्रिक   👉उष्णता   👉 प्रकाश   👉 ध्वनी   👉 विद्युत   👉 चुंबकीय   👉  रासायनिक   👉 अणू   👉 सौर             हे रुपे आहेत. 

  🎯 वाहक आणि विसंवाहक (Conductors and Insulators) 🎯 वाहक : ज्या पदार्थांची रोधकता खूप कमी असते त्यांना वाहक असे म्हणतात. यांच्यातून सहजतेने विद्युतधारा वाहू शकते. उदाहरण :- तांबे, ॲल्युमिनिअमची तार. विसंवाहक : ज्या पदार्थांची रोधकता खूप जास्त असते, म्हणजेच ज्याच्यातून विद्युतधारा वाहूच शकत नाही अशा पदार्थांना विसंवाहक म्हणतात. उदाहरण :- काचकांडी व रबर . 

   🎯 अणूचे वस्तुमान (Mass of Atom) 🎯  👉 अणूचे वस्तूमानत्याच्या केंद्रकात एकवटलेले असून ते त्यातील प्रोटॉन(p) व न्यूट्रॉन(n) मुळे असते.  👉 अणूकेंद्रकामध्ये असणाऱ्या (p+n) च्या संख्येला अणुवस्तुमानांक (Atomic Mass Number) म्हणतात.  👉 प्रोटान व न्यूट्रॉन यांना एकत्रितपणे अणुकेंद्रातील मूलकण (Nucleons) असे संबोधतात.

  🎯 गोलीय आरसे (Sperical mirrors) 🎯  👉 गोलीय आरशांचे दोन प्रकार पडतात. हे दोन प्रकार पुढे स्पष्ट करून दाखवले आहेत. १) अंतर्गोल आरसा (Concave mirror)  👉  जर गोलाकार पृष्ठभागाचा आतला भाग म्हणजेच अंतर्भाग चकचकीत असेल तर त्याला अंतर्वक्र आरसा म्हणतात.  👉 येथे आतल्या पृष्ठभागावरून प्रकाशाचे परावर्तन होते. २) बहिर्गोल आरसा (Convex mirror)  👉  जर गोलाकार पृष्ठभागाचा बाहेरचा भाग म्हणजेच बहिर्वक्र भाग चकचकीत असेल तर त्याला बहिर्वक्र आरसा म्हणतात.  👉 येथे बाहेरच्या पृष्ठभागावरून प्रकाशाचे परावर्तन होते.

  🎯🎯 आम्लारीचे गुणधर्म 🎯🎯      १) आम्लारीची चव कडवट असते.      २) त्यांचा स्पर्श बुळबुळीत असतो.      ३) आम्लारीमध्ये हायड्रॉक्साइड आयन (OH) हा मुख्य घटक असतो.       ४) सामान्यतः धातूंची ऑक्साइड आम्लारीधर्मी असतात. 

  🎯🎯 आम्लाचे गुणधर्म 🎯🎯      १) आम्लाची चव आंबट असते.      २) आम्लाच्या रेणूत हायड्रोजन आयन (H+) हा मुख्य घटक असतो.      ३) आम्लाची धातूशी अभिक्रिया होऊन हायड्रोजनची निर्मिती होते.      ४) आम्लाची कार्बोनेटशी अभिक्रिया होऊन CO2 वायू मुक्त होतो.      ५) आम्लामुळे निळा लिटमस कागद तांबडा होतो.

          🎯🎯  प्रकाश परावर्तनाचे नियम 🎯🎯  👉 प्रकाश परावर्तनाचे तीन नियम खालीलप्रमाणे आहेत.      १) आपतन कोन व परावर्तन कोन समान मापाचे असतात.      २) आपाती किरण, परावर्तित किरण व स्तंभिका एकाच प्रतलात असतात.      ३) आपाती किरण व परावर्तित किरण स्तंभिकेच्या विरूद्ध बाजूस असतात.

🎯 न्यूटनचे गतीविषयक नियम (Newton’s Laws of Motion) 🎯   पहिला नियम ‘जर एखाद्या वस्तूवर कोणतेही बाह्य असंतुलित बल कार्यरत नसेल तर तिच्या विराम अवस्थेत किंवा सरळ रेषेतील एकसमान गतीमध्ये सातत्य राहते.’ दुसरा नियम  ‘संवेग परिवर्तनाचा दर प्रयुक्त बलाशी समानुपाती असतो आणि संवेगाचे परिवर्तन बलाच्या दिशेने होते.’ तिसरा नियम  ‘प्रत्येक क्रिया बलास समान परिमाणाचे त्याच वेळी प्रयुक्त होणारे प्रतिक्रिया बल अस्तित्वात असते व त्यांच्या दिशा परस्पर विरुद्ध असतात.’

 🎯 ऊर्जा अक्षय्यतेचा नियम (Law of Conservation of Energy) 🎯   👉 "ऊर्जानिर्माण करता येत नाही आणि नष्टही करता येत नाही. तिचे एका प्रकारातून दुसऱ्या प्रकारात रुपांतर करता येते. तथापि विश्वातील एकूण ऊर्जा सदैव अक्षय्य राहते."

    🎯🎯 आधुनिक आवर्तसारणी 🎯🎯      १) मूलद्रव्ये त्यांच्या चढत्या अणुक्रमांकाप्रमाणे मांडली आहेत.      २) उभ्या स्तंभांना गण म्हणतात. एकूण गण 18 आहेत. एका गणातील मूलद्रव्यांच्या रासायनिक गुणधर्मामध्ये साधर्म्य व प्रवणता असते.      ३) आडव्या ओळींना आवर्त असे म्हणतात. एकूण 7 आवर्त आहेत. एका आवर्तामध्ये एका टोकाकडून दुसऱ्या टोकाकडे जाताना मूलद्रव्यांचे गुणधर्म हळूहळू बदलत जातात.

 🎯 कचऱ्याच्या विघटनासाठी लागणारा कालावधी 🎯  👉 केळ्याची साल  :- 3 ते 4 आठवडे  👉 कागदी पिशवी  :- 1 महिना  👉 कपड्याच्या चिंध्या :- 5 महिने  👉 लाकूड  :- 10 ते 15 वर्षे  👉 विशिष्ट प्लॅस्टिक पिशवी  :- 10 लाख वर्षे  👉 थर्मोकोल कप  :-  अनंतकाळ

  🎯🎯 अवकाश संशोधन संस्था 🎯🎯      १) विक्रम साराभाई अवकाश केंद्र, तिरूवनंतपुरम.      २) सतीश धवन अंतराळ संशोधन केंद्र, श्रीहरीकोटा.      ३) स्पेस अॅप्लीकेशन सेंटर, अहमदाबाद . 💥💥 अग्निबाण प्रक्षेपण केंद्रे 💥💥     १) थुंबा, तिरूवनंतपुरम ( केरळ)     २) श्रीहरीकोटा ( आंध्र प्रदेश)     ३) चांदीपूर (ओडिशा)

🍀🍀  कृषी क्षेत्रातील विविध क्रांती   🍀🍀   १) हरित क्रांती - अन्नधान्य उत्पादन   २) श्वेत क्रांती - दूध उत्पादन   ३) पित क्रांती - तेलबिया उत्पादन   ४) लाल क्रांती - मांस, टोमॅटो उत्पादन   ५) निळी क्रांती - मत्स्योत्पादन   ६) गोल क्रांती - बटाटे उत्पादन   ७) सोनेरी क्रांती - फळे ,सफरचंद   ८) करडी क्रांती - खते उत्पादन   ९) चदेरी क्रांती - अंडी उत्पादन   १०) गोल क्रांती - बटाटे उत्पादन   ११) काळी/तपकिरी क्रांती - अपारंपरिक ऊर्जास्रोत   १२) गुलाबी क्रांती - झिंगा   १३) ब्राउन क्रांती - कोको

   🎯  घनकचरा व्यवस्थापनाची ७ तत्त्वे 🎯     १) पुनर्वापर (Reuse)     २) वापर नाकारणे (Refuse)     ३) चक्रीकरण (Recycle)     ४) पुनर्विचार (Rethink)     ५) वापर कमी करणे (Reduce)     ६) संशोधन (Research)     ७) नियमन/जनजागृती (Regulate and Public Awareness)

    🎯🎯 नायट्रोजन चक्र 🎯🎯 नायट्रोजन चक्रातील प्रमुख प्रक्रिया खालीलप्रमाणे :-   १) नायट्रोजनचे स्थिरीकरण- नायट्रोजनचे रूपांतर वातावरणीय, औद्योगिक व जैविक प्रक्रियांद्वारे नायट्रेट व नायट्राइट मध्ये होणे.   २) अमोनीकरण- सजीवांचे अवशेष, उत्सर्जित पदार्थ यांचे विघटन होऊन अमोनिआ मुक्त होणे.   ३) नायट्रीकरण- अमोनिआचे नाइट्राइट व नंतर नायट्रेट मध्ये रूपांतर होणे .   ४) विनायट्रीकरण- नायट्रोजनयुक्त संयुगाचे नायट्रोजन वायूत रूपांतर होणे.

        🎯🎯 शक्ती 🎯🎯 👉 कार्य करण्याच्या दरास शक्ती असे म्हणतात. 👉 शक्ती = कार्य /काल 👉 कार्याचे SI एकक ज्यूल आहे म्हणून शक्तीचे एकक ज्यूल/सेकंद असे आहे.  👉 यालाच वॅट असे म्हटले जाते.  💥1 वॅट = 1 ज्यूल/सेकंद  💥  👉 औद्योगिक क्षेत्रामध्येशक्ती मोजण्यासाठी अश्वशक्ती या एककाचा वापर करतात.   👉 1 अश्वशक्ती = 746 वॅट  👉 व्यावहारिक उपयोगासाठी ऊर्जेचे एकक किलोवॅट तास हे आहे.  👉 1 किलोवॅट ही शक्ती म्हणजे 1000 J प्रतिसेकंद या प्रमाणे   1 kW hr = 3.6 × 10 ^6 J  👉घरगुती उपयोगासाठी वापरली जाणारी वीज ही kW hr एककातच मोजली जाते.   1 kW hr = 1 Unit

            🎯🎯 भूकंपरोधक इमारती 🎯🎯  👉 जमिनीची ठराविक मर्यादेपर्यत हालचाल झाली तरी धोका होत नाही, अशा बांधकामांना भूकंपरोधक बांधकामे म्हणतात.  👉 इमारतींच्या बांधकामांसाठी भारतीय मानक संस्थेने काही कोड बनवलेले आहेत.  👉 आय एस. 456 प्रमाणे इमारतीचे बांधकाम केले जाते. तसेच भूकंपरोधक बांधकामासाठी ‘आय एस 1893 (भूकंपरोधक आरेखनांच्या संरचनांचे मानदंड) आणि आय एस 13920 (भूकंप प्रभावाच्या संदर्भात सशक्त काँक्रीट संरचनाचा ताणीय विस्तार) वापरले जातात. भूकंपरोधक बांधकामात प्रगत तंत्रज्ञान वापरले जाते.  👉 भूकंपाची पूर्वसूचना मिळावी यासाठी लेसर रेंजिग, व्हेरी लाँग, बेसलाईन, गायगर कौंटर, क्रीप मीटर, स्ट्रेन मीटर, टाइड गेज, टिल्ट मीटर, व्हॉल्युमेट्रिक स्ट्रेन गेज यांसारखी आधुनिक साधने वापरली जातात.

          🎯🎯 सिमेंट 🎯🎯  👉 सिमेंट हे बांधकामातील महत्त्वाचे साहित्य आहे. त्यापासून क्राँकीट तयार करून पत्रे, विटा, खांब, पाइप बनवतात.  👉 सिमेंट ही कोरडी, सूक्ष्म कण असलेली हिरवट- राखाडी रंगाची पूड असते.  👉  सिमेंट हे सिलिका (वाळू), ॲल्युमिना (ॲल्युमिनिअम ऑक्साइड), चुना, आयर्न ऑक्साइड व मॅग्नेशिया (मॅग्नेशिअम ऑक्साइड) यांच्यापासून तयार करतात. 

    🎯🎯 किण्वन (Fermentation) 🎯🎯  👉 सूक्ष्मजीवांच्या क्रियेमुळे काही कार्बनी पदार्थांचे दुसऱ्या कार्बनी पदार्थांत रूपांतर होण्याच्या रासायनिक क्रियेला किण्वन किंवा आंबणे किंवा कुजणे असे म्हणतात.  👉 या क्रियेत उष्णता निर्माण होऊन, कार्बन डायऑक्साइड व इतर वायू तयार होतात. हे वायू पदार्थांचे आकारमान वाढवतात.  👉उदा :- पाव, इडली यांची पिठे फुगणे, दुधाचे दही बनवणे, फळे व धान्य यांपासून अल्कोहोल तयार करणे, पिठापासून पाव बनवणे तसेच ॲसेटिक आम्ल, सायट्रिक आम्ल, लॅक्टिक आम्ल, जीवनसत्त्वे व प्रतिजैविके यांच्या निर्मितीमध्ये किण्वन प्रक्रियेचा उपयोग केला जातो. 

             💥💥 ऊर्जा 💥💥     कार्य करण्याच्या क्षमतेला ऊर्जा म्हणतात.  👉 ऊर्जेची विविध रूपे  :-    यांत्रिक ऊर्जा    उष्णता ऊर्जा    प्रकाश ऊर्जा    ध्वनी ऊर्जा    रासायनिक ऊर्जा    विद्युत ऊर्जा       ही ऊर्जेची विविध रूपे आहेत.

  🌎 खनिज तेलापासून तयार होणारे पदार्थ   🌎  👉 खनिज तेल या जीवाश्म इंधनापासून आपल्याला  खालील पदार्थ   मिळतात. ते पुढीलप्रमाणे    १) पेट्रोल    २) डिझेल    ३) रॉकेल/केरोसीन    ४)पॅराफीन    ५) डांबर    ६) मेण          यांसारखे उपयुक्त पदार्थ मिळतात.

          🎯🎯 हवेतील वायूंचे काही उपयोग 🎯🎯  👉 नायट्रोजन - सजीवांना आवश्यक प्रथिने मिळवण्यास मदत करतो. अमोनिया निर्मितीमध्ये तसेच खाद्यपदार्थ हवाबंद ठेवण्यासाठी उपयोगी असतो.  👉 ऑक्सिजन - सजीवांना श्वसनासाठी, ज्वलनासाठी उपयोगी आहे.  👉 कार्बन डायॉक्साइड - वनस्पती अन्न तयार करण्यासाठी वापरतात. अग्निशामक नळकांड्यां- मध्ये वापरतात.  👉 अरगॉन - विजेच्या बल्बमध्ये वापर करतात.  👉 हेलिअम - कमी तापमान मिळवण्यासाठी तसेच विनापंख्याच्या इंजिनावर चालणाऱ्या विमानांमध्ये वापरण्यात येतो.  👉 निऑन - जाहिरातींसाठीच्या, रस्त्यांवरच्या दिव्यांत वापर केला जातो.  👉 क्रिप्टॉन - फ्लूरोसेन्ट पाईपमध्ये वापर होतो.  👉 झेनॉन - फ्लॅश फोटोग्राफीमध्ये उपयोग होतो.

  🎯🎯 इलेक्ट्रॉन कवचांची इलेक्ट्रॉन धारकता 🎯🎯   कवच 👉 n👉 2n^2👉 इलेक्ट्रॉन धारकता      K        1       2x1^2        2      L        2       2x2^2        8      M       3       2x3^2       18      N        4       2x4^2       32

 🎯🎯 सुदूरसंवेदन (Remote Sensing ) 🎯🎯  👉 एखाद्या घटकाशी प्रत्यक्ष संबंध प्रस्थापित न करता दूर अंतरावरून त्या गोष्टीबद्दल माहिती मिळवणे, म्हणजे सुदूरसंवेदन होय.  👉 या तंत्राद्वारे हवाई छायाचित्रण करून किंवा उपग्रहातील संवेदकाद्वारे पृथ्वीच्या पृष्ठभागाची माहिती घेतली जाते.  👉अशा माहितीचा उपयोग नैसर्गिक साधनसंपत्तीच्या अभ्यासासाठी केला जातो.

 🌎 वैश्विक विद्रावक (Universal Solvent) 🌎  👉 असा विद्रावक, की ज्यात जास्तीत जास्त पदार्थ विरघळतात, त्याला वैश्विक विद्रावक म्हणतात.  👉 पाण्यात अनेक पदार्थविरघळू शकत असल्याने त्यास वैश्विक विद्रावक म्हणतो. 

           🌎 आंतरराष्ट्रीय वाररेषा 🌎  👉 १८०° रेखावृत्ताच्या संदर्भात मानलेली ही काल्पनिक रेषा आहे.  👉 प्रवाशांना १८०० रेखावृत्त ओलांडताना तारीख व वार यांत बदल करावा लागतो.  👉 पूर्व दिशेने प्रवास करताना म्हणजे आशिया-ऑस्ट्रेलियाकडून अमेरिका खंडाकडे जाताना मागचा वार व तारीख म्हणजे आहे तीच तारीख मानावी लागते; तर पश्चिमेकडे प्रवास करताना, म्हणजे अमेरिका खंडाकडून आशिया-ऑस्ट्रेलियाकडे जाताना प्रवाशांना पुढची तारीख व वार मानावा लागतो.  👉  ही रेषा पूर्णपणे सागरी भागातून निश्चित केली आहे. 

     🌎🌎 पृथ्वीचे भूपट्ट 🌎🌎  👉 पृथ्वीचे कवच भूपट्टांनी तयार झालेले आहे. या भूपट्टांवर खंड व महासागर पसरले आहेत.  👉 पृथ्वीच्या प्रावरणात निर्माण होणाऱ्या दाब व ताणांनुसार हे भूपट्ट वेगवेगळ्या दिशेने सरकतात.  👉 त्यामुळे पृथ्वीचे सात प्रमुख भूपट्ट पडतात. ते पुढीलप्रमाणे :-  १) भारत-ऑस्ट्रेलिया  २) आफ्रिका  ३) युरेशिया  ४) उत्तर अमेरिका  ५) दक्षिण अमेरिका  ६) पॅसिफिक  ७) अंटार्क्टिका        हे सात प्रमुख भूपट्ट आहेत. 

   🎯 आचारसंहिता (Code of Conduct) 🎯   👉 निवडणूक काळात राजकीय पक्षांच्या कार्यकर्त्यांनी व सर्व उमेदवारांनी कसे आचरण ठेवावे याबद्दल निवडणूक आयोगाने घालून दिलेले निर्देशाला आचारसंहिता म्हणतो.  👉 निवडणुकीची घोषणा झाल्यापासून निवडणुकीचे निकाल घोषित होईपर्यंतच्या काळात आचारसंहिता लागू राहते.

             🎯🎯 भुवन (Bhuvan) 🎯🎯   👉 नकाशा व सुदूर संवेदन या तंत्राच्या आधारे भारत सरकारने निर्माण केलेली ही संगणकीय प्रणाली आहे.   👉 गुगल मॅपिया, विकीमॅपिया यांप्रमाणेच भुवन प्रणाली देखील काम करते.  👉ही प्रणाली पूर्णतः भारतीय आहे.  👉 नकाशे तयार करण्यासाठी, स्थान निश्चितीसाठी या प्रणालीचा वापर करता येतो. 

            🎯🎯 तृतीयक व्यवसाय 🎯🎯  👉 प्राथमिक व द्वितीयक व्यवसायांना पूरक व्यवसाय म्हणजे तृतीयक व्यवसाय होय.  👉 या व्यवसायांतून वस्तूंची निर्मिती होत नाही.  👉 या व्यवसायातून  समाजाला विविध सेवा  मिळतात.   👉 उदा:-भांड्यांना कल्हई लावणे, चाकू-कात्रीला धार लावणे अशा सर्व सेवांचा या गटात समावेश होतो.

            🎯 द्वितीयक व्यवसाय 🎯  👉 प्राथमिक व्यवसायांतून मिळवलेल्या किंवा संकलित केलेल्या वस्तूंवर प्रक्रिया करून नव्या आणि अधिक उपयुक्त वस्तू निर्माण करणारे व्यवसाय म्हणजे द्वितीयक व्यवसाय होय.  👉 धातुखनिजांपासून शुद्ध धातू मिळवणे, लाकडाचा उपयोग करून फर्निचर बनवणे अशांसारख्या सर्व निर्मिती उद्योगांचा या गटात समावेश होतो.  👉 जुळणी उद्योगही या वर्गात येतात.

    🎯🎯    महाराष्ट्रात सापडणारे मुख्य खडक 🎯🎯 👉 महाराष्ट्र राज्‍यात ज्‍वालामुखीमुळे तयार झालेला बेसाल्‍ट खडक फार माेठ्या भूप्रदेशावर पसरलेला आहे. 👉 ग्रॅनाईट हा खडक राज्‍याच्या पूर्व भागात व दक्षिण कोकणात आढळतो.  👉 जांभा खडक हा दक्षिण कोकणात आढळतो.  👉 त्यामुळे महाराष्‍ट्र राज्‍याच्या पर्वेूस व दक्षिण कोकणात खाण व्यवसाय चालतो.  👉 बेसाल्‍ट खडकाच्या विस्तीर्ण थरामुळे महाराष्ट्रच्या    इतर भागामध्ये खनिज संपतीचे मोठे साठे फारसे आढळत नाहीत.

      🎯🎯 भारतातील सर्वात लांब   🎯🎯 १) भारतातील सर्वात लांब नदी - गंगा नदी (2,510 किमी.) २) भारतातील सर्वात लांब धरण - हिराकुंड धरण (महानदी) ओरिसा ३) भारतातील सर्वात लांब बोगदा - जवाहर बोगदा ४) भारतातील सर्वात लांब पूल - हावडा ब्रीज ५) भारतातील सर्वात लांब समुद्रावरील पुल  - सी-लिंक, मुंबई (वरळी-बांद्रा) .

          🌎🌎  पृथ्वीसंबंधीची माहिती  🌎🌎  🌎 पृथ्वीचा जन्म - 46000 अंदाजित कोटी वर्षापूर्वी  🌎 पृथ्वीचा आकार - जिऑइड  🌎 पृथ्वीचे क्षेत्रफळ - 5101 कोटी चौ.कि.मी.  🌎 पृथ्वीची त्रिज्या - 6371 कि.मी.  🌎 पृथ्वीचा ध्रुवीय व्यास - 12714 कि.मी.  🌎 पृथ्वीचा विषवृत्तीय व्यास - 12,758 कि.मी.  🌎 पृथ्वीच्या विषवृत्तीय परिघाची लांबी - 40,077 कि.मी.  🌎 पृथ्वीच्या ध्रुवीय परिघाची लांबी - 40,009 कि.मी.

      🎯🎯  LIGO Observatory 🎯🎯 👉 ही भारतातील पहिली आणि जगातील तिसरी प्रयोगशाळा हिंगोली जिल्ह्यातील औंढा येथे स्थापन करण्यात आली आहे.  👉 LIGO  म्हणजे   Laser Interferometer Gravitational Wave Observatory .  👉 या प्रयोगशाळेत गुरूत्व लहरींबद्दल संशोधन केले जाईल.  👉 संशोधनासाठी भारत आणि अमेरिका यांच्यात सामंजस्य करार झाला आहे.

       🎯🎯 सूर्याचे गुणधर्म 🎯🎯      १)  वस्तुमान  👉 2 x 10^30 kg      २) त्रिज्या  👉 695700 km      ३) पृष्ठभागावरील तापमान 👉 5800 K      ४) केंद्रातील तापमान 👉 1.5 x 10^7 K      ५) वय 👉 4.5 अब्ज वर्ष

 🎯🎯 मराठवाडा प्रशासकिय विभाग 🎯🎯  👉 मराठवाडा हा महाराष्ट्रातील  प्रशासकिय विभाग असून तो सर्वात मोठा आहे.  👉 मराठवाड्याचे क्षेत्रफळ हे 64590 चौ. किमी असून यामध्ये         १) औरंगाबाद         २) नांदेड         ३) परभणी         ४) बीड         ५) जालना         ६) लातूर         ७) उस्मानाबाद व         ८) हींगोली            हे 8 जिल्हे आहेत. 

            🌎 सागरी प्रवाह (ocean current) 🌎  👉  महासागराच्या पाण्यापैकी वेगाने वाहणाऱ्या पाण्याचा प्रवाह. हे प्रवाह विषुववृत्तापासून उत्तर व दक्षिण या ध्रुवांच्या दरम्यान वक्राकार दिशेत वाहतात.   👉  सागरी प्रवाहांचे उष्ण व शीत असे दोन प्रकार आहेत. 👉 उष्ण प्रवाह विषुववृत्ताकडून उत्तर व दक्षिण या ध्रुवाकडे वाहतात, तर शीतप्रवाह उत्तर व दक्षिण या ध्रुवाकडून विषुववृत्ताकडे वाहतात. पृथ्वीवरील उष्णतेचा समतोल राखण्याच्या कामात या प्रवाहांचा प्रमुख सहभाग असतो.    👉 वाऱ्याची गती, सागर जलाच्या तापमानातील व घनतेतील फरक ही सागर प्रवाह निर्मितीची प्रमुख कारणे आहेत.

🎯 प्राथमिक व्यवसाय (primary occupation) 🎯:-        👉 हे व्यवसाय निसर्गाशी थेट संबंधित असणारे व नैसर्गिक साधनसंपत्तीवर पूर्णपणे अवलंबून असलेले व्यवसाय आहे.  👉 अशा व्यवसायांतून नैसर्गिक साधनसंपत्तीचे केवळ संकलन केले जाते. या व्यवसायांतून होणारे उत्पादन केवळ नैसर्गिकरीत्या होते.  👉 शेती, पशुपालन, खाणकाम, वनोत्पादनांचे संकलन इत्यादी व्यवसायांचा या गटात समावेश होतो. 

    🎯🎯 जगातील महत्त्वाचे महासागर 🎯🎯             महासागर :-  क्षेत्रफळ (चौकिमी)            १) पॅसिफिक  :- १,६६, २४०. ९७७            २) अटलांटिक :- ८६, ५५७. ४०२            ३) हिंदी :-  ७३, ४२६. १६३            ४) दक्षिण :- २०, ३२७. ०००            ५) आर्क्टिक :- १३, २२४. ४७९

      🎯🎯 परासरण (Osmosis)  🎯🎯          जास्त पाणी असलेल्या भागाकडून कमी पाणी असलेल्या भागाकडे निवडक्षम पारपटलातून होणारा पाण्याचा प्रवास म्हणजे परासरण.   ही भौतिक क्रिया असून ती घडण्याच्या 3 वेगवेगळ्या शक्यता असतात. अ) समपरासारी (Isotonic) द्रावण :- पेशीभोवती असलेले माध्यम व पेशी या दोन्हींतील पाण्याचे प्रमाण सारखे असते. त्यामुळे पाणी आत वा बाहेर जात नाही. ब) अवपरासारी (Hypotonic) द्रावण :- पेशीतील पाण्याचे प्रमाण कमी व सभोवतालच्या माध्यमातील पाण्याचे प्रमाण जास्त असल्याने पाणी पेशीत शिरते. याला अंतःपरासण (Endosomis) म्हणतात. उदा. बेदाणे पाण्यात ठेवल्यावर काही वेळाने फुगतात.  क) अतिपरासारी (Hypertonic) द्रावण :- पेशीतील पाण्याचे प्रमाण जास्त व पेशीभोवतालच्या माध्यमातील पाण्याचे प्रमाण कमी असल्याने पेशीतून पाणी बाहेर पडते. उदा. फळांच्या फोडी साखरेच्या घट्ट पाकात टाकल्यास फोडींतील पाणी पाकात जाऊन थोड्या वेळाने त्या आकसतात. 

  🎯🎯  आम्लारीचे नाव  - सूत्र  👉 उपयोग   🎯🎯 १) सोडिअम हायड्रॉक्साइड/कॉस्टिक सोडा  - NaOH  👉कपडे धुण्याच्या साबणामध्ये . २) पोटॅशिअम हायड्रॉक्साइड/पोटॅश  -KOH  👉 अंघोळीचे साबण, शॅम्पू . 3. कॅल्शिअम हायडॉक्साइड/चुन्याची निळी  - Ca(OH)2  👉 चुना/रंग सफेदीकरिता . 4. मॅग्नेशिअम हायड्रॉक्साइड/मिल्क ऑफ मॅग्नेशिआ  -Mg(OH)2  👉 आम्लविरोधक औषध . 5. अमोनिअम हायड्रॉक्साइड NH4OH  👉 खते तयार करण्यासाठी . 

 🌎 जगातील सर्वांत लहान देश 🌎  👉 जगातील सर्वांत लहान देश म्हणून ‘व्हॅटिकन सिटी’ ओळखला जातो.  👉 त्याचे क्षेत्रफळ ०.४४ चौकिमी आहे.  👉 हा देश इटली द्‌विपकल्‍पावर आहे. याच्या सभाेवती इटली हा देश पसरलेला आहे.  👉 व्हॅटिकन सिटीचा प्रमुख पोप आहे.

   🎯🎯 जलप्रदूषके   🎯🎯 १) जैविक जलप्रदूषके :-  शैवाल, जिवाणू, विषाणू व परजीवी सजीव यांच्यामुळे पाणी पिण्यायोग्य राहत नाही. २) असेंद्रिय जलप्रदूषके :-  बारीक वाळू, धुलिकण,  आर्सेनिक, कॅडमिअम, शिसे, पारा यांची संयुगे व  किरणोत्सारी पदार्थांचे अंश. ३) सेंद्रिय जलप्रदूषके :- तणनाशके, कीटकनाशके, खते, सांडपाणी तसेच कारखान्यातील उत्सर्जके.

 🎯🎯 आम्लवर्षा (Acid Rain ) 🎯🎯   👉 कोळसा, लाकूड, खनिज तेले यांसारख्या इंधनाच्या ज्वलनातून सल्फर व नायट्रोजन यांची ऑक्साइडे वातावरणात सोडली जातात. ही पावसाच्या पाण्यात मिसळतात व त्यापासून सल्फुरिक आम्ल, नायट्रस आम्ल व नायट्रीक आम्ल तयार होते.  👉 ही आम्ले, पावसाचे थेंब किंवा हिमकणांमध्येमिसळून जो पाऊस किंवा बर्फ पडतो. त्यालाच आम्लवर्षा म्हणतात.

     🎯🎯 बेसल करार 🎯🎯  👉 बेसल करार घातक टाकावू पदार्थांच्या प्रतिकूल परिणामापासून मानवी आरोग्याचे आणि पर्यावरणाचे रक्षण करणे या उद्देशाने तयार करण्यात आला आहे.

🎯🎯  आंतरराष्ट्रीय ओझोन दिवस   🎯🎯  👉 UN Environment या संस्थेकडून हा दिवस साजरा केला जातो. 👉 2019 Theme: 32 Years And Healing

🎯  भारताला कच्चे तेल पुरवठादार देश    (२०१८ -१९ मध्ये पहिले पाच देश) 🎯       १) इराक - ४.६६ कोटी टन       २) सौदी अरेबिया - ४.०३ कोटी टन       ३) इराण - २.३९ कोटी टन       ४) युएई - १.७५ कोटी टन       ५) व्हेनेझुएला - १.७३ कोटी टन

   🎯🎯  काही  महत्त्वाचे नैसर्गिक आम्ले 🎯🎯     पदार्थ/स्रोत  :- आम्ले  १) व्हिनेगर :- ॲसिटिक आम्ल  २) संत्रे :- सायट्रिक आम्ल  ३) चिंच :-  टार्टारिक आम्ल  ४) टोमॅटो :- ऑक्सॅलिक आम्ल  ५) दही :- लॅक्टिक आम्ल  ६) लिंबू :- सायट्रिक आम्ल

   🎯🎯 दूध : एक मिश्रण 🎯🎯  👉 दूध हे पाणी, दुग्धशर्करा, स्निग्ध पदार्थ, प्रथिने आणि आणखी काही नैसर्गिक पदार्थांचे मिश्रण आहे. दुधाच्या स्रोताप्रमाणे दुधातील विविध घटक पदार्थांचे प्रमाण वेगवेगळे असते.  👉 दूध द्रव अवस्थेत आढळते. दुधाची गोडी ही प्रामुख्याने त्याच्यातील दुग्धशर्करा (Lactose) ह्या घटक पदार्थामुळे असते. म्हणजेच घटक पदार्थांचे गुणधर्म दुधात राखले जातात.

   🌎🌎 पाणी : एक संयुग 🌎🌎   👉 शुद्ध पाणी हे हायड्रोजन व ऑक्सिजन ह्या मूलद्रव्यांच्या रासायनिक संयोगाने बनलेले एक संयुग आहे. पाण्याचा स्त्रोत कोणताही असला तरी त्यातील ऑक्सिजन व हायड्रोजन ह्या घटक मूलद्रव्यांचे वजनी प्रमाण 8:1 असेच असते.  👉 हायड्रोजन हा ज्वलनशील वायू आहे तर ऑक्सिजन वायू ज्वलनाला मदत करतो. मात्र, हायड्रोजन व ऑक्सिजन ह्या वायुरूप मूलद्रव्यांच्या रासायनिक संयोगाने बनलेले पाणी हे संयुग आग विझायला मदत करते. 

 🎯🎯 जेनेरिक औषधे 🎯🎯     💥 जेनेरिक औषधे यांना सामान्‍य औषधे असेही म्‍हणतात.     💥 या औषधांची निर्मिती व वितरण कोणत्‍याही पेटेंट शिवाय केली जाते. ही औषधे ब्रॅन्‍डेड औषधांच्या समकक्ष व त्‍याच दर्जाची असतात.      💥  जेनेरिक औषध तयार करताना त्‍या औषधातील घटकांचे प्रमाण किंवा त्‍या औषधांचा फॉर्मुला तयार मिळत असल्‍यामुळे संशोधनावरील खर्च वाचतो त्‍यामुळे जेनेरिक औषधांची किंमत ब्रॅन्‍डेड औषधांच्या किमतीपेक्षा तुलनेने खूप कमी असते. 

पंतप्रधान जन औषध योजना  👉 1 जुलै 2015 ला भारत सरकारने जाहीर केली.  👉  या योजनेअंतर्गत उत्तम दर्जाची औषधे कमी किमतीत जनतेला उपलब्‍ध करून देण्यात येतात.  👉 त्‍यासाठी 'जन औषधी स्‍टोअर्स' सुरू करण्यात आलेली आहेत. 

🎯🎯 आरोग्‍यविषयी दिनविशेष 🎯🎯          १) ७ एप्रिल - जागतिक आरोग्‍य दिन          २) १७ जून - जागतिक रक्‍तदान दिन          ३) २९ सप्‍टेंबर - जागतिक हृदय दिन          ४) १४ नोव्‍हेंबर - जागतिक मधुमेह दिन 

🎯🎯 राजधातू (Nobel Metal)  🎯🎯     👉  सोने, चांदी, प्लॅटिनम, पॅलेडिअम व ऱ्होडिअम यांसारखे काही धातू राजधातू आहेत.      👉  ते निसर्गात मूलद्रव्यांच्या स्वरूपात आढळतात. त्यांच्यावर हवा, पाणी, उष्णता यांचा सहजपणे परिणाम होत नाही.       👉 त्यांची क्षरण व ऑक्सिडीकरण अभिक्रिया ही कक्ष तापमानाला होत नाही.

🎯🎯 सोन्याची शुद्धता :-  कॅरेट व टक्केवारी 🎯🎯          कॅरेट  👉 टक्केवारी      १)  24  👉 100      २)  22  👉 91.66      ३)  18  👉 75.00      ४)  14  👉 58.33      ५)  12  👉 50.00      ६)  10  👉 41.66

🎯  न्युझीलंड मध्ये जगातील पहिला कल्याणकारी अर्थसंकल्प सादर 🎯 👉   न्युझीलंडचे अर्थमंत्री ग्रांट रॅाबर्टसन यांनी ३० मे २०१९ रोजी गरीबी, मानसिक आरोग्य, घरगुती हिंसा यासारख्या वाईट प्रवृत्तीना आळा घालण्यासाठी जगातील पहिला कल्याणकारी अर्थसंकल्प सादर केला. 👉  हा अर्थसंकल्प देशातील असमानता, गरीबी या आव्हांनाचा सामना करण्यासाठी सादर केला आहे. 👉  या अर्थसंकल्पात देशाच्या आर्थिक विकासापेक्षा जनतेच्या कल्याणासाठी प्रधान्य देण्याचे उद्दिष्टे समोर ठेवले आहे. 

  🎯🎯    भारतातील नृत्यशैली   🎯🎯              १) उत्तर भारत - कथ्थक,              २) महाराष्ट्र - लावणी,              ३) ओडिशा - ओडिसी,              ४) तमिळनाडू - भरतनाट्यम्,              ५) आंध्र - कुचिपुडी,              ६) केरळ - कथकली आणि मोहिनीअट्टम .

🎯🎯 भारतातील स्त्री वादी इतिहास 🎯🎯          १) ताराबाई शिंदे - स्त्रीपुरुष तुलना’ हे भारतातील पहिले स्त्रीवादी लेखन समजले जाते.          २)  पंडिता रमाबाई -  ‘द हाय कास्ट हिंदु वुमन’ .          ३) मीरा कोसंबी - क्रॉसिंग थ्रेशोल्डस्  :फेमिनिस्ट एस्सेज इन सोशल हिस्टरी’ .           ४) शर्मिला रेगे -  ‘रायटिंग कास्ट, रायटिंग जेंडर: रिडिंग दलित वुमेन्स् टेस्टिमोनीज’.

🎯🎯 सातवी अनुसूचीतील विषयांची संख्या 🎯🎯         सूची-         संख्या- कायदे करण्याचा अधिकार १)  संघसूची-       १००   - संसद २)  राज्यसूची -    ६१     - घटकराज्य ३)  समवर्ती सूची- ५२  -   केंद्र आणि राज्य दोघांना

🎯🎯  सोनार (SONAR) काय आहे ?  🎯🎯      👉 Sound Navigation And Ranging याचे लघुरूप म्हणजे SONAR होय.      👉 पाण्याखालील वस्तूचे अंतर, दिशा आणि वेग श्रव्यातील ध्वनी तरंगाच्या उपयोग करून SONAR मोजते.

👉  मुंबई हे सात बेटांचे शहर म्हणून ओळखले  जाते .ती सात बेटे खालीलप्रमाणे:     १) मोठा कुलाबा     २) धाकटा कुलाबा     ३) मुंबई     ४) माजलगाव     ५) माहीम     ६) परळ     ७) वरळी

🎯🎯 क्षेत्रफळाने मोठा जिल्हा 🎯🎯         १) अहमदनगर         २)  पुणे         ३) नाशिक         ४) सोलापूर         ५) गडचिरोली

🎯🎯 क्षेत्रफळाने लहान जिल्हा 🎯🎯          १) मुंबई शहर          २) मुंबई उपनगर          ३) भंडारा          ४) ठाणे          ५) हिंगोली

💐  MPSC अध्यक्षपदी सतीश गवई यांची नियुक्ती .💐     👉 महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगाच्या सदस्य आणि प्रभारी अध्यक्ष पदावरून चंद्रशेखर ओक निवृत्त झाले असून आयोगाच्या अध्यक्ष पदावर निवृत्त अतिरिक्त मुख्यसचिव सतीश गवई यांची नियुक्ती राज्य सरकारने केली आहे.    

🎯🎯 दिवाणी कायदा 🎯🎯        👉व्यक्तीच्या हक्कांवर गदाआणणारे तंटे या कायद्याच्या अंतर्गत येतात.         👉उदा.:- जमिनीसंबंधीचे वाद, भाडेकरार, घटस्फोट, इत्यादी.         👉 संबंधित न्यायालयापुढे याचिका दाखल केल्यानंतर न्यायालय त्यावर निर्णय देते.

🎯🎯 संविधान दुरुस्ती 🎯🎯   संविधानात बदल करायचे झाल्यास संसद त्यासंदर्भात निर्णय घेते. संविधानात दुरुस्ती करायचा प्रस्ताव महत्त्वाचा असतो. त्याच्या आवश्यकतेवर संसद चर्चा करून तो प्रस्ताव स्वीकारायचा की नाही हे ठरवते. भारताच्या संविधानात दुरुस्तीच्या पुढील पद्धती आहेत. (१) भारताच्या संविधानातील काही तरतुदी संसदेच्या साध्या बहुमताने बदलल्या जातात. (२) काही तरतुदींना मात्र संसदेच्या विशेष बहुमताची (२/३) गरज असते.  (३) तर काही तरतुदी संसदेचे विशेष बहुमत अधिक, निम्म्यापेक्षा अधिक घटकराज्यांच्या मान्यतेने बदलल्या जातात.

🎯 🎯  ‘रौलट कायदा ’ 🎯🎯      या कायद्याने कोणत्याही भारतीयाला विनाचौकशी अटक करण्याचा, न्यायालयात खटला न भरता तुरुंगात डांबण्याचा अधिकार सरकारला देण्यात आला. या कायद्याने दिलेल्या शिक्षेविरुद्ध अपील करण्यास मनाई करण्यात आली.भारतीयांनी या कायद्याला ‘काळा कायदा’ असे संबोधले. या कायद्याविरुद्ध देशभर संतापाची लाट उसळली. गांधीजींनी या कायद्याविरुद्ध सत्याग्रह पुकारला. ६ एप्रिल १९१९ मध्ये रौलट कायद्याला विरोध करण्यासाठी देशव्यापी हरताळ पाळण्याचे आवाहन केले.  या लढ्यात पंजाब प्रांतात प्रखर स्वरूप धारण केले.यामध्ये अमृतसर हे शहर या चळवळीचे प्रमुख केंद्र बनले होते. सरकारने दडपशाहीचे सत्र सुरू केले. येथील हरताळ प्रकरणी डॉ.सत्यपाल व सैफुद्दीन किचलु अशा प्रमुख नेत्यांना अटक करण्यात आली. या घटनेच्या निषेधार्थ १३ एप्रिल १९१९ रोजी अमृतसर येथील जालियनवाला बागेत बैसाखी सणाच्या निमित्ताने सभा आयोजित करण्यात आली होती. या वेळी जनरल डायर लष्करी गाड्या घेऊन निःशस्त्र, निरपराध जनतेवर पूर्वसूचना न देता बेछूट, अमानुष गोळीबार केला गेला.  या हत्याकांडात सुमारे चारशे स्त्री-पुरु...

🎯  दगडी कोळसा कार्बन प्रमाण उतरत्या क्रमाने 🎯       १) ऑन्थ्रासाईड.       २) बिटूमिंस.       ३) लिग्नाईट.       ४) पिट.

🎯🎯  जहालमतवादी नेते 🎯🎯 👉 राष्ट्रीय सभेतील जहालवादाचे नेतृत्व करणारे नेतेमंडळी:-        १) लोकमान्य बाळ गंगाधर टिळक,        २) लाला लजपतराय,        ३) बिपीनचंद्र पाल,        ४) अरविंद घोष .      👉 महाराष्ट्र मध्ये लोकमान्य टिळक, पंजाब मध्ये लाला लजपतराय,बंगाल मध्ये अरविंद घोष, बिपीनचंद्र पाल यांनी जहालवादाचा प्रचार केला.

संघ आणि राज्य लोकसेवा आयोगासंबंधातील घटनात्मक तरतुदी 👉 कलम 315- संघ आणि राज्यांसाठी लोकसेवा आयोग. 👉 कलम 316- सदस्यांची नियुक्ती आणि कार्यकाळ. 👉 कलम- 317 लोकसेवा आयोगाच्या सदस्याची बडतर्फी आणि निलंबन. 👉 कलम-318 आयोगाचे सदस्य आणि कर्मचारी यांच्या सेवाशर्तीबाबत नियम करण्याचा अधिकार. 👉 कलम- 319 आयोगाच्या सदस्यांनी, असे सदस्यत्व समाप्त झाल्यावर पदे धारण करण्याबाबत मनाई. 👉 कलम 320 लोकसेवा आयोगाचे कार्याधिकार. 👉 कलम 321 लोकसेवा आयोगांचे कार्याधिकारामध्ये विस्तार करण्याचा अधिकार. 👉 कलम - 322 लोकसेवा आयोगांचा खर्च. 👉 कलम- 323 लोकसेवा आयोगांचे अहवाल.

💥💥 प्रमुख व्यक्तींची प्रसिद्ध उपनाम 💥💥         👉 वयोवृद्ध पुरुष - दादाभाई नौरोजी         👉 लोह पुरुष - सरदार वल्लभभाई पटेल         👉 पंजाब केसरी - लाला लजपतराय         👉 आंध्र केसरी - टी. प्रकाशम         👉 बंगबंधू - शेख मुजीबुर रहमान         👉 देशबंधू - चित्तरंजन दास

🎯🎯  रामसर करार   🎯🎯       👉 वर्ष - १९७१       👉  दलदली प्रदेशाचे पान पक्ष्यांचा प्रमुख अधिवास म्हणून संवर्धन व धोरणी वापर.        👉  हा करार १९७५ साली अमलात आला.        👉  भारताने १९८२ साली मान्य केला. 

 🎯🎯  स्टॉकहोम करार कशाबद्दल आहे ? 🎯🎯           वर्ष - २००१          👉 मानवी आरोग्य व पर्यावरणांचे टिकून राहणाऱ्या सेंद्रिय प्रदुषकांपासून संरक्षण .           👉 एंडोसल्फान बंदी संबंधित करार.           👉 २००४ साली अमलात आले.           👉 पण  भारताने २००६ साली मान्य केला.